تنگی کانال نخاعی یکی از مشکلات شایع ستون فقرات است. این فشار باعث بروز درد مزمن، بی‌حسی، ضعف عضلانی و حتی مشکلات حرکتی می‌شود خصوصا زمانی که فرد در حال راه رفتن یا ایستادن برای مدت طولانی است. از همین رو بسیاری از افراد که دچار این بیماری می شوند باید فیزیوتراپی تنگی کانال نخاعی انجام دهند.
در این مقاله، به بررسی دقیق این بیماری، علل، علائم و روش‌های درمانی آن می‌پردازیم تا راهکارهای مؤثری برای مدیریت این مشکل ارائه دهیم.
علل تنگی کانال نخاعی
تنگی کانال نخاعی زمانی رخ می‌دهد که فضای داخل کانال نخاعی که نخاع و اعصاب آن را در بر می‌گیرد، باریک شود و فشار بر نخاع و اعصاب وارد کند. این وضعیت علل مختلفی دارد که شامل موارد زیر است.
- آرتروز و تحلیل رفتن دیسک های بین مهره‌ای: با افزایش سن، دیسک های بین مهره‌ای تحلیل می‌روند، که این باعث می‌شود استخوان ها و لیگامان ها بر روی اعصاب فشار وارد کنند. در برخی موارد، استخوان های مهره‌ها به نام استئوفیت رشد کرده و باعث تنگی کانال نخاعی می‌شوند.
- فتق دیسک بین مهره‌ای: زمانی که دیسک بین مهره‌ای به بیرون فشار می‌آورد و به نخاع یا ریشه های عصبی فشاری وارد می‌کند، و موجب تنگی کانال نخاعی می‌شود. فتق دیسک به دلیل آسیب یا تخریب دیسک ها ایجاد می‌شود.
- استحکام و ضخامت لیگامان ها: در برخی موارد، لیگامان ها ضخیم شده یا سفت می‌شوند که باعث کاهش فضای کانال نخاعی می‌شود. این تغییرات در اثر التهاب یا فرایند های طبیعی پیری اتفاق می‌افتد.
- تومورها: در موارد نادر، تومورها یا رشد غیرطبیعی سلولی در داخل یا اطراف کانال نخاعی باعث فشرده شدن نخاع یا اعصاب می‌شوند و تنگی ایجاد می‌کنند.
- آسیب های نخاعی: آسیب هایی که به مهره‌ها یا ساختارهای اطراف نخاع وارد می‌شود، باعث تغییر شکل یا جابجایی مهره‌ها و تنگی کانال نخاعی می‌گردد.
- کیفوز یا اسکولیوز: انحرافات ساختاری مانند کیفوز یا اسکولیوز بر کانال نخاعی فشار وارد کرده و باعث تنگی کانال نخاعی می‌شود.
- بیماری های التهابی: برخی بیماری های التهابی مانند آرتریت روماتوئید و اسپوندیلیت آنکیلوزان مفاصل و لیگامان های ستون فقرات را درگیر کرده و منجر به تنگی کانال نخاعی می‌شوند.
- عوامل ژنتیکی: در برخی موارد، برخی افراد به طور طبیعی فضای کانال نخاعی کوچکتری دارند که مستعد تنگی نخاعی می‌باشد.
بیشتر بخوانید : قیمت جلسات فیزیوتراپی
روش‌های درمانی بدون جراحی تنگی کانال نخاعی
تنگی کانال نخاعی با علائمی همچون درد، بی حسی، ضعف عضلانی و مشکلات حرکتی همراه است. در مواردی که تنگی نخاعی خفیف تا متوسط باشد، می‌توان از روش های درمانی غیر جراحی برای کاهش علائم استفاده کرد. این روش ها شامل موارد زیر هستند.
🟦داروهای ضد درد و ضد التهابی
- داروهای مسکن معمولی مانند استامینوفن برای کاهش درد خفیف استفاده می‌شوند.
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن به کاهش التهاب و درد کمک می‌کنند.
- شل کننده های عضلانی برای کاهش اسپاسم های عضلانی و راحت شدن حرکت مفید هستند.
- داروهای ضد درد عصبی مثل گاباپنتین یا پرگابالین برای کاهش دردهای عصبی موثر هستند که در موارد تنگی کانال نخاعی رایج است.
🟦فیزیوتراپی تنگی کانال نخاعی
- فیزیوتراپی تنگی کانال نخاعی به تقویت عضلات پشتی، بهبود انعطاف پذیری و کاهش فشار روی نخاع کمک می‌کند. تمرینات خاصی برای تقویت عضلات کمر و شکم به کاهش علائم تنگی کانال نخاعی کمک می‌کند.
- درمان های دستی مثل ماساژ یا اصلاح وضعیت های بدنی نیز در کاهش درد موثر می‌باشند.
🟦تزریقات دارویی
- استروئید اپیدورال به طور مستقیم به ناحیه اطراف نخاع و اعصاب وارد می‌شود و به کاهش التهاب و درد کمک می‌کند. این درمان باعث تسکین کوتاه مدت تا بلندمدت علائم می‌شود.
🟦مدیریت وزن و تغییرات سبک زندگی
- کاهش وزن اضافی فشار کمتری به ستون فقرات و کانال نخاعی وارد می‌کند. حفظ یک وزن سالم به کاهش فشار روی مهره‌ها و اعصاب کمک می‌کند.
- انجام تمرینات ورزشی مناسب در کنار درمان تنگی کانال نخاع با فیزیوتراپی به تقویت عضلات کمر و حمایت از ساختارهای نخاعی کمک می‌کند.
🟦کمپرس سرد یا گرما درمانی
- استفاده از کمپرس یخ یا بسته‌های سرد به کاهش التهاب و درد کمک می‌کند، به ویژه در مراحل حاد بیماری.
- در مراحل مزمن، استفاده از گرما به شل شدن عضلات و کاهش اسپاسم ها کمک می‌کند.
🟦اصلاح وضعیت بدنی
- توجه به وضعیت بدنی صحیح در هنگام نشستن، ایستادن و خوابیدن فشار بر ستون فقرات را کاهش می‌دهد. متخصصین فیزیوتراپی به بیماران تکنیک های مناسب برای حفظ وضعیت بدنی صحیح را آموزش می‌دهند. در واقع فیزیوتراپی ورزش برای تنگی کانال نخاعی بسیار موثر است.
بیشتر بخوانید : ورزشهای ویلیامز برای کمر
تمرینات فیزیوتراپی برای تنگی کانال نخاعی
تمرینات فیزیوتراپی برای تنگی کانال نخاعی به کاهش درد، تقویت عضلات، افزایش انعطاف پذیری کمک می‌کنند. این تمرینات با هدف کاهش فشار بر نخاع و اعصاب، تقویت عضلات پشتی و شکم و بهبود وضعیت بدنی طراحی می‌شوند. برخی از تمرینات فیزیوتراپی مفید برای تنگی کانال نخاعی شامل موارد زیر هستند.
- کشیدن عضلات همسترینگ: به پشت دراز بکشید و یکی از پاها را به سمت سینه خم کنید و نگه دارید. این حرکت به کشش عضلات همسترینگ کمک کرده و فشار را از روی ناحیه کمر کاهش می‌دهد.
- کشیدن عضلات کمر: پاها را به اندازه عرض شانه باز کنید، به جلو خم شوید و سعی کنید انگشتان پا را لمس کنید. این تمرین به کشش کمر و افزایش انعطاف پذیری کمک می‌کند.
- تمرینات تقویت عضلات شکم : به پشت دراز بکشید، زانوها را خم کرده و دست ها را پشت سر قرار دهید. با استفاده از عضلات شکم، سر و شانه ها را از زمین بلند کنید و سپس به آرامی به حالت اولیه برگردید. این تمرین به تقویت عضلات شکم و کاهش فشار از روی ستون فقرات کمک می‌کند.
- تمرینات پل : به پشت دراز کشیده و زانوها را خم کنید. سپس با فشار دادن پاها به زمین، باسن خود را از زمین بلند کرده و در این حالت چند ثانیه نگه دارید. این تمرین به تقویت عضلات شکم، کمر و باسن کمک می‌کند.
- تمرین کشش عضلات کمر : به روی شکم دراز کشیده، دست‌ها را به جلو و پاها را به عقب بکشید. به آرامی دست ها و پاها را از زمین بلند کنید و چند ثانیه نگه دارید. این تمرین به تقویت عضلات پایین کمر کمک می‌کند.
- تمرینات اسکوات: با پاهای باز به اندازه عرض شانه بایستید، سپس به آرامی زانوها را خم کرده و پایین بروید. توجه داشته باشید که زانوها از نوک انگشتان پا فراتر نروند. این تمرین باعث تقویت عضلات پایینی کمر و لگن می‌شود.
مزایای فیزیوتراپی برای تنگی کانال نخاعی
با تقویت عضلات کمر و شکم، فیزیوتراپی فشار وارد بر ستون فقرات و نخاع را کاهش می‌دهد، که این امر به کاهش درد و التهاب کمک می‌کند. همچنین، تمرینات کششی و تقویتی به افزایش انعطاف پذیری و بهبود وضعیت بدنی کمک کرده و از فشار اضافی بر اعصاب و مهره‌ها جلوگیری می‌کند.
فیزیوتراپی همچنین به بهبود تعادل و هماهنگی حرکت کمک کرده و از بروز مشکلات حرکتی ناشی از تنگی کانال نخاعی جلوگیری می‌کند. به طور کلی، فیزیوتراپی روشی غیرجراحی و مؤثر برای مدیریت علائم تنگی کانال نخاعی است که به افراد کمک می‌کند تا به زندگی روزمره خود ادامه دهند.
روش‌های درمانی مکمل در کنار فیزیوتراپی
علاوه بر فیزیوتراپی، روش‌های درمانی مکمل به بهبود علائم تنگی کانال نخاعی و افزایش اثربخشی درمان کمک می‌کنند. این روش‌ها در کنار فیزیوتراپی مورد استفاده قرار می‌گیرند تا فشار را از روی نخاع و اعصاب کاهش دهند و به تسکین درد و بهبود حرکت کمک کنند.
- ماساژ درمانی به کاهش تنش عضلانی و تسکین دردهای عضلانی ناشی از تنگی کانال نخاعی کمک می‌کند. ماساژهای هدفمند برای نواحی مختلف بدن مانند گردن، کمر و شانه‌ها به شل شدن عضلات و کاهش اسپاسم‌ها کمک خواهند کرد.
- تکنیک هایی مانند مدیتیشن، تمرینات تنفسی و یوگا به کاهش استرس، تنش و درد کمک می‌کنند. آرامش ذهنی تاثیرات مثبتی بر کاهش درد و بهبود حالت روحی افراد مبتلا به تنگی کانال نخاعی دارد.
- استفاده از دستگاه‌های الکتریکی مانند TENS به کاهش درد و بهبود عملکرد عضلات کمک می‌کند. این دستگاه‌ها از طریق ارسال سیگنال‌های الکتریکی به نواحی دردناک، به تسکین درد و کاهش التهاب کمک می‌کنند.
- مصرف مواد غذایی ضد التهاب مانند امگا 3، ویتامین D و کلسیم به تقویت استخوان‌ها و مفاصل کمک می‌کند. همچنین مکمل‌هایی مانند گلوکزامین و کندرویتین در بهبود وضعیت مفاصل و کاهش درد مفید می‌باشند.
نقش آب درمانی در کاهش علائم
آب درمانی، نقش مؤثری در کاهش علائم تنگی کانال نخاعی دارد. خاصیت شناوری آب باعث می‌شود فشار کمتری به مفاصل و ستون فقرات وارد شود، بنابراین افراد بدون فشار زیاد بر بدن، حرکات درمانی و تقویتی را انجام می‌دهند. این روش به کاهش درد، بهبود انعطاف پذیری و تقویت عضلات کمک می‌کند و باعث کاهش اسپاسم های عضلانی می‌شود.
طب سوزنی و تأثیر آن بر کاهش درد
طب سوزنی یک روش درمانی سنتی است که به استفاده از سوزن های نازک در نقاط خاصی از بدن اشاره دارد و تأثیر زیادی در کاهش درد دارد. این روش با تحریک نقاط خاص در بدن باعث آزادسازی مواد شیمیایی طبیعی مانند اندورفین ها می‌شود که به تسکین درد و کاهش التهاب کمک می‌کند. طب سوزنی به بهبود گردش خون، کاهش تنش عضلانی و تحریک فرآیند های طبیعی ترمیم در بدن کمک می‌کند.
استفاده از بریس و کمربندهای طبی
استفاده از بریس و کمربندهای طبی برای بیماران مبتلا به تنگی کانال نخاعی به کاهش درد و حمایت از ستون فقرات کمک می‌کند. این دستگاه ها به ویژه در مواقعی که بیمار نیاز به استراحت و کاهش فشار بر ناحیه آسیب دیده دارد، مفید هستند.
بریس ها و کمربند های طبی به تثبیت وضعیت بدن و کمر کمک کرده و از حرکت های ناخواسته که به بدتر شدن وضعیت بیمار منجر می‌شوند، جلوگیری می‌کنند. این بریس ها برای زمانی که دیسک بین مهره‌ای به بیرون فشار می‌آورد و به نخاع یا ریشه های عصبی فشاری وارد می‌کند و موجب تنگی کانال نخاعی می‌شود نیز بسیار مناسب است.
کلینیک فیزیوتراپی تسکا